Bưởi Diễn

Gần đây, trên thị trường Việt Nam đang xuất hiện rất nhiều loại bưởi trong đó có các loại cây bưởi cổ thụ cho gỗ, bưởi diễn cho quả, bưởi năm roi và rất nhiều loại khác mang lại giá trị kinh tế cao và là cây ăn quả được nhiều gia đình ưa thích.

1. Giới thiệu chung về cây bưởi

Vườn bưởi diễn

• Cây bưởi có tên khoa học là: Citrus maxima hoặc Citrus grandis L.
• Bưởi tiếng Anh gọi là Pomelo
• Cây bưởi đôi khi còn được gọi với cái tên là cây bòng.
• Thuộc chi: Cam chanh (Rutaceae)

Bưởi là trái cây thông dụng được nhiều người ưa thích không chỉ vì nó ngon mà trong bưởi có rất nhiều loại vitamin có lợi cho sức khỏe. bưởi là loại trái cây sạch, hạn chế chất bảo quản. Bưởi có khá nhiều loại để lựa chọn, bưởi diễn, bưởi da xanh, bưởi đoan hùng, bưởi năm roi….mỗi loại bưởi cho trái hình thù và vị khác nhau.

2. Đặc điểm hình thái của bưởi diễn

Hoa bưởi có mùi thâm nhẹ, có thể đùng để gội đầu

Cây có nguồn gốc từ xã Phú Diễn, huyện Từ Liêm Hà Nội . Cây bưởi diễn có đặc điểm lá nhỏ hơn lá những cây bưởi thường, và chiều cao trung bình cũng thấp hơn nhiều, Khi đến tuổi trưởng thành chiều cao trung bình của cây bưởi diễn là khoảng 4m, vỏ thân cây có màu vàng nhạt, khi thân cây có vết trầy xước sẽ có nhựa chảy ra, cây bưởi diễn là cây thân gỗ có ít Gai hơn cây bưởi thường.

• Cây bưởi thuộc loại thân gỗ trung bình. Độ cao của cây dao động từ 3-4m. Vỏ cây nhẵn nhụi, màu xám tro. Cây có nhiều cành nhánh, trên đó có các gai bưởi dài, sắc nhọn.
• Lá bưởi có màu xanh thẫm, hình trứng thuôn dài. Hai đầu lá tù, nguyên và dai. Lá bưởi dài từ 11-12cm và rộng 4,5-5cm.
• Hoa bưởi mọc thành chùm, cánh hoa có màu trắng sữa, nhị hoa có màu vàng và đài hoa màu xanh ngọc. Hoa bưởi có mùi thơm nồng nàn, nức lòng mỗi người. Mỗi chùm hoa bưởi có từ 6 đến 10 bông hoa.
• Quả bưởi có dạng hình cầu to và tròn. Vỏ nhẵn nhụi, bên trong là lớp cùi và thịt bưởi, thường gọi là tép bưởi. Vị chua dịu đến ngọt. Quả bưởi khi chín có màu vàng, xanh hoặc đỏ tùy giống bưởi. Có khối lượng nặng từ 9 lạng – 1cân. Khi bổ quả ra thấy vỏ mỏng có tép óng vàng mượt, cùi vỏ rất mỏng, ăn ngọt, đặc biệt có mùi thơm mát. Bưởi Diễn có thể để được khoảng 3 – 4 tháng và càng để lâu, héo, ăn càng thơm, giòn, ngọt.

3. Công dụng của cây bưởi diễn

Qủa bưởi Diễn có vị ngọt như cam sành, sau thu hái có thể để được từ 3 đến 5 tháng không cần phải thuốc bảo quản mà bưởi vẫn ngon, ngọt. Một ha bưởi diễn sau 5 năm tuổi có thể đạt năng suất khoảng 50-65 nghìn qủa/năm. Đạt giá trị từ 700-900 triệu đồng Thu hoạch vụ đông (giáp Tết Âm lịch) Cây giống được ghép gốc bưởi hạt với cành bưởi Diễn.

• Bưởi luôn được biết đến là một loài cây cho trái ngon, nhiều nước. Việt Nam có nhiều loại bưởi được đem xuất khẩu mang lại giá trị kinh tế cao. Đặc biệt, quả bưởi đóng vai trò quan trọng trong văn hóa thờ cúng của người miền Bắc. Trong mâm ngũ quả bày ngày Tết của các gia đình ở Bắc bộ nhất định phải có một quả bưởi bày chính giữa.
• Hoa bưởi thơm nức lòng, giữ hương lâu, đẹp được dùng để điều chế tinh dầu và ướp trà, quần áo. Hoa bưởi đi cả vào trong văn học và các bài hát với hình tượng đẹp và làm mỗi người đi xa đều cảm thấy nhớ nhung.
• Lá bưởi cũng là một trong các loại lá dùng trong nước gội đầu của phụ nữ Việt Nam thời xưa, vừa thơm tóc lại sạch gàu. Ngoài ra cũng có thể dùng để đun nước xông mỗi khi bị cảm, sốt giúp khỏe người.

4. Yêu cầu kỹ thuật khi chăm sóc cây bưởi diễn

Bưởi diễn được rất nhiều người yêu thích vì hương vị của nó

▼ Phương thức và mật độ trồng

– Đào hố :

+ Đất phù sa hố đào (60cm x 60cm x 60cm) nếu nền đất thấp trũng khó thoát nước có thể đắp ụ hoăc lên luống cao.

+ Đất đồi hố đào 80cm x 80cm x 80cm trồng theo kiểu lanh sấu (so le)

– Mật độ trồng: tuỳ thuộc vào chất đất và khả năng thâm canh.

+ Đất trồng bằng (phù sa): 6m x 7m

+ Đất vườn, đồi núi (sỏi đá): 4m x6m

▼ Bón lót và trồng cây

– Bón lót/1 cây: Bón cho mỗi hố trồng cây tuỳ thuộc vào độ phì nhiêu của đất: Phân bón hữu cơ Đồng tâm xanh 15-20kg+phân lân (supelân) 1kg+Kali sun fat 0,5kg +Vôi bột 1kg/cây. Phần đất mặt đựơc trộn đều với phân và cho xuống đáy hố phần đất còn lại để trên mặt hố, gốc cao hơn mặt vườn từ 10_20cm.

– Cách trồng: rạch bỏ bầu nilông, đặt cây vào hố lấp đất ngập bầu khoảng 2_3 cm. Nèn chặt đất xung quanh bầu , tạo mặt lõm từ 3_5cm xung quanh gốc để tưới.

Cắm cọc và buộc dây mềm để cố định cây, tưới nước và phủ cỏ khô hoặc rơm rạ để giữ ẩm cho cây.

▼ Kỹ thuật chăm sóc

– Thường xuyên giữ ẩm cho cây. Tưới phân chuồng pha loãng 1/20 hoặc đạm u rê 1/100 mỗi tháng tưới 2-3 lần, phun phân bón qua lá cho cây như,komi x, 3 lá xanh…..

– Cắt tỉa tạo tán 50cm để cành cấp I, 30cm để cành cấp II và 20cm để cành câp III. Tạo cho cây có bộ khung cành , tan rộng tốt cho quang hợp.

– Bón cho cây chưa có quả, trước mỗi đợt lộc bón một lần thường năm có 3 đợt lộc vào mua xuân – hạ -thu.

– Khi cây có quả: bón 4 đợt/ năm:

+ Thời kỳ sau thu hoạch quả, bón phân hữu cơ + lân 100%, đạm 20% vôi 100%

+ Thời kỳ chuẩn bị ra hoa bón đạm 60%, ka li 40%

+ Thời kỳ hạn chế dụng quả giúp quả lớn nhanh bón đạm 20%, kali 30%

+ Thời kỳ trước thu hoạch 1 tháng bón 30% kali còn lại

▼ Sâu hại

– Sâu vẽ bùa: phá hoại mạnh ở thời kỳ cây còn nhỏ, chúng gây hại trên lá non,cành non, tạo vết thương cho cây, bệnh loét xâm nhập và phát triển , thời gian gây hại chủ yếu từ tháng 3 đến tháng 11 trong năm. Phòng trừ : dùng thuốc Polytin 0.2%, slrespa 0.2%

– Sâu đục thân cành: dùng thuốc O fatox 0.1%, Symi sidin 0.2% phun và bơm vào lỗ sâu đục. Phòng trừ: Vệ sinh vườn, quét vôi gốc, bắt diệt xén tóc.

– Nhện đỏ và nhện trắng gây hại: nhện gây nám vỏ quả xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 5, nhện gây hại trên lá xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 11. Phòng trừ nhện:dùng kenlan. Secgai son, sec ron, pega sus.

– Sâu bướm phượng: thời gian xuất hiện từ tháng 3 đến tháng 10. Phòng trừ: phun mỗi đợt lộc bằng thuốc Sup racide 0.2%.

▼ Bệnh hại

– Bệnh loét lá và bệnh sẹo: gây hại trên cành, lá, quả: dùng Boocdo 1%

– Bệnh chảy gôm: dùng Boocdo, Benlat 0.2%, Aliêtt 0.3%

– Bệnh do vi rút: Bệnh Greening (gân xanh lá vàng) phòng trừ bằng cách trồng cây sạch bệnh, diệt rầy, các loại rệp bằng thuốc Bi sp Shepas.

▼ Thu hoạch

Dùng kéo sắc cắt cuống, xếp vào thùng nhựa mang vào để chỗ mát cho vào túi lưới, mỗi túi 1 trái để giữ trái bưởi tươi màu.